ADC Living Labs 21 Mei

Op 21 mei kwamen Amsterdamse initiatieven samen voor de eerste editie van de “Living Labs”, een dag in het teken van ontmoeting, uitwisseling en reflectie. Donut-gedreven buurtinitiatieven met een eigen plek onderzochten hoe ze samen kunnen werken om te groeien, verduurzamen en barrières doorbreken. Via opdrachten, gesprekken en presentaties werkten zij aan hun missie, structuur en toekomstvisie met concrete matches en uitkomsten.

De Living Labs gaan uit van de kracht van de pioniers en creëren de ruimte waarin zij elkaar kunnen versterken vanuit hun expertise en ervaringen over het inrichten van een regeneratieve en distributieve economie. Wat hier gedeeld werd, was niet alleen waardevol voor de andere deelnemers, maar voor iedereen die werkt aan een nieuwe, rechtvaardige economie. 

Naast maatschappelijke initiatieven waren ook studenten van de Hogeschool van Amsterdam aanwezig, die binnen hun Master Economische Transformatie onderzoek doen naar het effectief inrichten van “peer learning”. Rob Lubberink (HvA) gaf een inspirerende presentatie over regeneratief ondernemerschap en David Luft (gemeente Amsterdam) sloot aan om een aanvullend perspectief op vastgoed voor maatschappelijke initiatieven in de stad.

Deep Design 🔍

Om inzicht te krijgen in behoeftes, barrières en kansen van onze donut-gedreven pioniers gebruikten we het Deep Design-model. Aan de hand van dit model bespraken de deelnemers vijf ontwerpniveaus van hun initiatieven: missie, netwerken, governance, eigenaarschap en financiering. De kennisuitwisseling die hierop volgde hielp initiatieven om hun organisatie steviger te positioneren en in samenwerking nieuwe vervolgstappen te formuleren.

Uit de gesprekken kwamen urgente thema’s naar voren:

• 🏠 Erkenning en ruimte: Veel initiatieven vervullen de rol van buurthuis, maar krijgen nog niet de bijbehorende status of ondersteuning. 
• 💸 Financiering: De zoektocht naar stabiele financiering blijft actueel. Er wordt gepraat over mogelijkheden voor trust-based finance en collectief kapitaal en misschien zelfs pensioenfondsen en zorgverzekeraars als financiers?
• 👥 Governance & eigenaarschap: Initiatieven zoeken waar ze het beste passen, als VOF, coöperatie, stichting of onder een nieuwe manier van besturen, zoals holacratie of het ‘diensten-kringen’ bestuursmodel.
• 📏 Impact meten: De pioniers brainstormen over hoe je merkbare en meetbare verandering aan kan tonen. En is AI daarbij bruikbaar? 

Binnen de groep van initiatieven zijn er al veel oplossingen en ideeën om met deze thema’s aan de slag te gaan. Onderlinge kennisdeling en ondersteuning was tijdens deze Living Lab daarom erg waardevol. Zo vertelde Motherhood over hun open-source model waarin hun producties altijd in samenwerking met partners zijn, het Afvalpaleis over kosten reduceren door reststromen te gebruiken en de Modestraat over hun locatie via een gebruiksovereenkomst met de gemeente. Tuindorp Delicious deelde over hun sociale media impact waarmee ze de gemeente, bedrijven en buurt bereiken en De Groene Hub deelde hun organigram. Deze uitwisseling was erg waardevol en bevestigde de waarde van netwerken of een sparringpartner. 

Gezamenlijke kracht en oplossingen werden gevonden in onder andere:

• 💫 Het Dienmodel: tijdens de kick off introduceerde Natascha Hagenbeek van ‘Van Afval naar Oogst’ het ‘Dienmodel’ als alternatief voor het verdienmodel. Een model waarbij niet financiële waarde, maar waarde voor de planeet en de maatschappij centraal staat.
• 🧑‍🤝‍🧑Organisatie Kringen: Naar voorbeeld van de Groene Hub: onderling organiseren in kringen zodat je meer weerbaar bent als er een project in de (financiële) problemen komt. Ook kun je bijvoorbeeld gezamenlijk subsidie aanvragen met diverse initiatieven. 
• 🌪️ Alles is een verhaal: Bij het Afvalpaleis zijn al hun keuzes tot in de kleinste details verbonden aan hun grotere verhaal. Thee drink je daar bijvoorbeeld uit een pot met verse blaadjes. Zo wordt theedrinken een sociale activiteit én hoef je geen theezakjes weg te gooien.
• 📢 Ambassadeur zijn voor elkaar: Zoals Kate Raworth zegt: versterk samenwerking, wederkerigheid en gemeenschaps netwerken en werk met een sfeer van groot vertrouwen. Door elkaar te promoten hebben we als netwerk meer bereik! Namens de Modestraat daarom de oproep om naar elkaar te verwijzen voor elkaars evenementen en producten. 
• 🔁 Reststromen: Deze initiatieven laten zien hoe je economisch kan functioneren zonder nieuwe spullen. Het Afvalpaleis en Tuindorp Delicious maken bijvoorbeeld volledig gebruik van reststromen. 
• 📚 Gestapelde verdienmodellen: Door meerdere inkomstenbronnen te combineren binnen één initiatief, groeit zowel de financiële veerkracht als de maatschappelijke waarde. Zo mixt de Modestraat bijvoorbeeld zaalverhuur, koffieverkoop en activiteiten en hanteert ze prijzen op basis van draagkracht.

Matching ♥️

Op basis van de uitkomsten van de Deep Designs gaan we aan de slag! We definiëren actiepunten en zoeken samenwerkingen. Waar heb jij hulp bij nodig? En waarmee kun jij anderen versterken? De donutpioniers maken matches op verschillende thema’s, want: samen sta je sterker! Zo vonden Afvalpaleis en Motherhood elkaar in hun gedeelde visie op de deeleconomie, waarin spullen worden gedeeld en daarbij niet de spullen, maar mensen waarde krijgen. Verder deelt het Centrum van Economische Transformatie na afloop van de dag hun nieuw gelanceerde toolkit om impact mee te meten met de Donut-initiatieven en gaan Tuindorp Delicious en Motherhood samen werken voor de volgende slow fashion show! En natuurlijk werden er tussen de deelnemers telefoonnummers uitgewisseld. De weg naar meer samenwerkingen ligt open!

🍩 Wil jij graag met jouw Amsterdamse initiatief aan de volgende editie van de Living Labs mee doen? Meld je aan via dit formulier. 

🎓 Verder leren? Neem een kijkje naar deze tools en bronnen die onze pioniers aanraden:

• Boek Prosperity without Growth van Tim Jackson
• Tip van Aman over holacracy
• Biomimicry.org
• Ma.akbank Stek over maatschappelijk vastgoed
• DEAL core tool en Whitepaper voor bedrijven
• Erinch Sahan van DEAL over B. Corp

Op de foto: Rhea (Tuindorp Delicious) en studenten van de Master Economische Transformatie (HvA)